مصاحبه با آقای آقاخانی مدیر مدرسه فرهنگ پسرانه منطقه۱۰
۱)جناب آقای آقاخانی خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که دانش‌آموختۀ چه رشته‌ای هستید و از چه زمانی مدیریت مدرسه فرهنگ را برعهده گرفتید؟
آقای آقاخانی: بنده احدآقاخانی هستم،دیپلم رشته ریاضی ومدرک کارشناسی مدیریت بازرگانی دارم،مدت هشت سال است در سمت مدیر مدرسه فرهنگ خدمت رسانی میکنم.
۲)چه نیازی در جامعه احساس شد که مدارس ویژۀ علوم انسانی شکل گرفت و مدارس فرهنگ به طور تخصصی به علوم انسانی پرداختند؟
آقای آقاخانی: همانطور که حتما شما هم واقفید سال‌های قبل کسانی‌که از هوش کمتری برخوردار بودند یا اهل درس و مطالعه نبودند، رشته علوم انسانی را انتخاب می‌کردند و دانشآموزان درس‌خوان و فعال به رشته ریاضی یا تجربی راه می‌یافتند. ولی در کشورهای دیگر برای علوم انسانی ارزش بسیاری قائل می‌شوند و عموماً افراد توانمند و خلاق به این رشته راه می‌یابند.
در کشور ما نیز با توجه به سخنان مقام معظم رهبری و تأکید ایشان بر اهمیت رشتۀ علوم انسانی، مدارس تخصصی علوم انسانی تحت عنوان «فرهنگ» شکل گرفت. سال‌های نخست راه‌اندازی مدارس فرهنگ، استقبال چندانی صورت نگرفت چراکه مردم هنوز برای علوم انسانی اعتبار زیادی قائل نبودند. اما به مرور زمان دانشآموزان علاقه‌مند و باهوش به این رشته وارد شدند که شاهد نتیجه مثبت و مؤثر آن در جامعه هستیم.
۳)عمده دغدغه دانشآموزان این مدرسه چیست؟
آقای آقاخانی: بیشتر دغدغۀ دانشآموزان ما حول کار و اشتغال می‌چرخد. باتوجه به اینکه در دو-سه سال اخیر موضوع کار آفرینی و مهارت آموزی مطرح شده، معضل اشتغال علوم انسانی‌ها بهبود یافته است.
رشته علوم انسانی رشته بسیار خوبی است و نیازمند آن است که زیرساخت‌های لازم برای اشتغال زایی این رشته ایجاد شود. در این صورت دانشآموزان انسانی می‌توانند در عرصه‌های شعر و داستان‌نویسی، مسائل اقتصادی، معضلات اجتماعی و… دانش خود را به کار بگیرند و خلاقیت خود را نمودار سازند.
آقای مهری: بنده سال‌هاست که به عنوان دبیر تاریخ در این مدرسه مشغول به کار هستم. دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی را دارم و در مقطع دبیرستان هم در رشتۀ اقتصاد و اجتماعی درس خواندم. در دانشگاه نیز در همۀ مقاطع تحصیلی درس تاریخ را دنبال کردم.
در خصوص سؤال آخر باید بگویم که در کشور ما از سال‌های قبل و حتی قبل از انقلاب اسلامی، ارجحیت با رشته‌های ریاضی و تجربی بود و شغل‌ها متناسب با این دو رشته تعریف شده بود. بنابراین از دیرباز تا به امروز دانش‌آموزی که در رشته علوم انسانی درس می‌خواند با محدودیت شغل مواجه است و از درآمد و جایگاه اجتماعی درخوری برخوردار نیست. بنابراین این دغدغه در دانشآموزان انسانی بیشتر است. البته این را هم اضافه کنم که طی سال‌های اخیر این روند رو به بهبود است ولی هنوز ایده‌آل ما و دانش‌آموران نیست.
۴)مدارس فرهنگ تا چه اندازه خود را با کنکور هماهنگ کرده و موفقیت دانشآموزان مدرسه شما در این آزمون به چه صورت است؟
آقای آقاخانی: در بحث کنکور ما سعی کردیم که از دبیران برتر هر رشته استفاده کنیم. اعتقاد شخصی من بر این است که در مدرسه کلاس کنکور مجزایی نداشته باشیم. ما در مدرسه کلاس‌های فوق برنامه برگزار می‌کنیم و طی این کلاس‌ها دبیران با دانشآموزان تست و نکات کنکوری کار می‌کنند. ما در این مدرسه نخواستیم که زمان جدایی را به کلاس کنکور اختصاص دهیم؛ چرا که تجربه به ما ثابت کرده اگر دانشآموزان نصف روز را به کلاس‌های مدرسه اختصاص دهند و از ظهر تا عصر خود را صرف کلاس کنکور کنند انرژی آنها به تحلیل می‌رود و گاه کلافه و بی‌حوصله می‌شوند.
امسال هم ۵ نفر رتبه زیر ۱۰۰۰ داشتیم که در مقایسه با سال قبل نتایج خوبی بود. باتوجه به اینکه در سال تحصیلی پیش‌رو که از چند روز دیگر آغاز می‌شود، تعدادی دبیر جدید و خوش فکر به کادر خود اضافه کرده‌ایم امید می‌رود که در کنکور سال ۹۹ نتایج بهتری هم کسب کنیم.
اگرچه نظر اولیا و دانشآموزان بر این است که کلاس‌های کنکورِ بیشتری برگزار شود ولی من به هردو منظر توجه دارم و علاوه بر کلاس‌های فوق برنامه، کلاس‌های تقویتی و کنکوری برگزار می‌نمایم.
طی این سال‌ها اولیا به برنامه مدرسه و تجربۀ ما اعتماد کرده‌اند. دبیران در آموزش دانشآموزان بسیار قدرت‌مند عمل کرده‌اند و موضوعات کتاب درسی را به خوبی به دانشآموزان انتقال داده‌اند، مباحث را با دانشآموزان مرور کرده و در زمان مقتضی تست کار کرده‌اند.
این کیفیت خوب آموزشی نتایج خوبی به دنبال داشته است. قبل از اینکه من مدیریت این مدرسه را برعهده بگیرم شاید یک رتبه زیر ۱۰۰۰ وجود داشت و در بعضی سال‌ها همان هم وجود نداشت ولی حالا رتبه‌های دانشآموزان بهتر شده است.رتبه‌های بالای ۱۰۰۰ هم در مقایسه با آن سال‌ها وضعیت قابل قبول‌تری داشته‌اند.
ما در این مدرسه ۳ نوع برنامه درسی داریم:
• برنامه برای دانشآموزان قوی و توانمند
• برنامه برای دانش‌آموزانی که تلاش خود را می‌کنند ولی در حد متوسط هستند.
• برنامه برای دانش‌آموزانی که به هر دلیلی وسط سال تصمیم می‌گیرند به دانشگاه آزاد یا دانشگاه‌های بدون کنکور بروند.
آقای مهری: من با طرح سؤال به این شکل موافق نیستم. وظیفۀ نظام آموزشی و زیرمجموعه‌های آن یاددهی و یادگیری فراگیر است. حال از دلِ این کار می‌توان به دل کنکور راه یافت. اما چون واقعیت جامعه و انتظارات اولیا و دانشآموزان ناگزیر مدرسه را از اهداف اصلی خود دور می‌سازد بنابراین در این مدرسه هم همچون مدارس دیگر به موضوع کنکور پرداخته می‌شود.
مدیریت مدرسه هم می‌توانند کلاس کنکور برگزار کنند ولی بنا را بر آموزش گذاشته‌اند. کار علوم انسانی که با معنویت و اندیشه انسان سروکار دارد پرورده کردن خلاقیت و بینش دانشآموزان است. رسالت ما در رشته علوم انسانی همین است. ما می‌توانیم با برنامه‌ریزی فشرده به جای ۵ رتبه زیر۱۰۰۰، پانزده یا بیست رتبه زیر ۱۰۰۰ داشته باشیم. ولی ما نمی‌خواهیم قید برنامه‌های دیگر را بزنیم تا زمان کلاس‌های کنکورمان را بیشتر کنیم. ما دانش‌آموز مقلد نمی‌خواهیم دانش‌آموز ما که اگر به دانشگاه راه یافت همه چیز را صرفاً حفظ کند و هیچ ابتکاری از خود نداشته باشد. در این مدرسه دانش‌اموزان علاوه بر دغدغۀ کنکور به طور ذاتی و ماهوی به موضوعات مهم علوم انسانی نیز می‌پردازند.
۵)آموزش و پرورش عموماً در حوزۀ مشاوران تحصیلی دچار کمبود نیرو است. آیا این کاستی در مدرسه شما هم احساس می‌شود یا خیر؟
آقای آقاخانی: ما در این مدرسه مشاوره تحصیلی را با نام پشتیبان تحصیلی داریم. پشتیبان تحصیلی به امر مشاوره برای دانشآموزان و خانواده‌های آنان می‌پردازد. مشکلات درسی، رفتاری و اخلاقی دانشآموزان از طریق همین پشتیبان تحصیلی رصد می‌شود. علاوه بر پشتیبان تحصیلی، روحانی پرانرژی و جوانی نیز در مدرسه ما حضور دارد که سال‌هاست در کنار دانشآموزان حضور دارد و در امور معنوی به آنها کمک می‌کند.
هر کدام از معلمان هم خودشان حکم مشاور تحصیلی را دارند و به دانشآموزان مشورت‌های لازم را ارائه می‌دهند. خود من هم در مشاوره و راهنمایی به دانشآموزان دریغ نمی‌کنم و به سهم خودم در راستای کمک به آنها حرکت میکنم.
۶)به نظر شما مرکز ترویج علوم انسانی به عنوان نهادی که دغدغه علوم انسانی دارد چگونه می‌تواند با مدرسه فرهنگ در ارتباط و تعامل باشد؟
آقای مهری: با توجه به اینکه شما یک مرکز خاص نشر و ترویج علوم انسانی هستید، خیلی می‌توانید تأثیرگذار باشید. این مرکز هم به صورت حضوری و هم به صورت مکاتبه‌ای می‌تواند با نهادهای دیگر در این حوزه ارتباط برقرار کند وقتی با مرکز اسنادی و موزه‌ها تعامل و ارتباط برقرار کنید می‌توانید به نشر و ترویج علوم انسانی در بین دانشآموزان کمک کنید. شما می‌توانید به دانشآموزان مدارس فرهنگ کمک کنید که در فضای مدرسه باقی نمانند و در برنامه‌های مختلف علوم انسانی و موزه‌ها حاضر شوند.
از طرف دیگر شما دارای نشریه هستید این رسالت را برعهده دارید که نشریه‌های خود را برای همه مدارس ارسال کنید، سایت خود را به همگان معرفی کنید، دیگران را درجریان برنامه‌ها و کارگاه‌های خود قرار دهید. برای معلمان کارگاه‌های روش تدریس برگزار کنید. معلم‌های بسیار مشتاق یادگیری و به‌روزشدن هستند، شما می‌توانید زمینۀ به روزرسانی و آگاهی بخشی معلمان را فراهم کنید.
معلم نباید فقط در چهارچوب مدرسه محصور بماند. معلم ما باید برای ارتقای کار خود در جریان برنامه‌های خارج از مدرسه هم باشد و شما که مرکز ترویج علوم انسانی را بنا نهاده‌اید با دو عامل در ارتباط هستید:
الف) معلم
ب)دانش‌آموز
من از شما خواهش میکنم که زمینه رشد و ارتقای این دو عامل یعنی معلم و دانش‌آموز را فراهم کنید. البته علاوه بر روش تدریس ما در رشته‌های تخصصی علوم انسانی نیز نیاز به کارگاه داریم. لازم است که کارگاه‌های موضوعی در حیطه جامعه شناسی، فلسفه، تاریخ و… به منظور تغییر بینش معلمان تشکیل شود. مدارس فرهنگ به صورت ادواری دوره‌های روش تدریس برای معلمان برگزار می‌کنند و از لحاظ «روش تدریس» اتفاقات خوبی افتاده ولی همچنان به کارگاه‌های موضوعی در رشته‌های مختلف علوم انسانی نیاز است.
آقای آقاخانی: مرکز ترویج علوم انسانی می‌تواند بحث هماهنگی با نهادهای فرهنگی، موزه‌ها و سازمان اسنادی را انجام دهد. در فضای مجازی با دبیران ارتباط مستمری برقرار نماید. فضای مجازی این امکان را به وجود آورده که مرکز ترویج علوم انسانی برای دبیران آموزش از راه دور داشته باشد تا دبیران از سراسر کشور در هر ساعت از روز که تمایل داشتند به یادگیری بپردازند. به ویژه این اتفاق برای معلمان شهر تهران کاربردی‌تر است چراکه شلوغی‌ها، ترافیک و مشغله‌های کاری به معلمان اجازه نمی‌دهد که در کارگاه‌های حضوری شرکت کنند.
