(بخش هفتم)
کاربرد روش تدریس مشارکتی در دروس مختلف
از روش مشارکتی برای تدریس چه دروسی می توان استفاده کرد؟
روش تدریس مشارکتی هم برای تدریس علوم انسانی وهم دروس پایه کاربرد دارد.
در دروس علوم انسانی از ابتدا تا انتهای تدریس دانش آموزان نقش محوری داشته اند
وباید مراحل یک کار گروهی استاندارد را که در مطالب قبل به تفصیل در مورد آن بحث شد انجام دهند.
اما در دروس علوم پایه، این معلم است که شروع امر آموزش را بر عهده دارد.
اوست که در ابتدا به تدریس درس مورد نظر پرداخته وسپس از دانش آموزان می خواهد که راه را تا انتها ادامه بدهند.
سؤال این است که چرا راهکار آموزش گروهی در روش تدریس مشارکتی دروس علوم انسانی وعلوم پایه متفاوت است؟
همان گونه که در ماهنامۀ” پیام مشاور” ذکر گردیده؛
دروس قابل دسته بندی هستند مثلا فارسی و انگلیسی وعربی(انسانی) هر سه جزو دروس زبانی بوده و دارای یک شیوۀ آموزشی می باشند.
اما دروس ریاضی ودروس تمرینی(پایه) زیرمجموعۀ دروس محاسباتی قرار می گیرند.
دروس محاسباتی حتما باید آموزش داده شوند چراکه با مطالعۀ صرف دانش آموز هم چنان نکاتی به صورت گنگ باقی خواهند ماند واین معلم است که باید این گره های کور را باز کند.
روش تدریس مشارکتی برای تدریس
دروس علوم انسانی
هم چون فارسی، دینی، علوم اجتماعی وقسمت متن زبان انگلیسی وعربی
وعلوم پایه
مانند: ریاضی، شیمی، زیست شناسی، زمین شناسی و نیز تمرین های زبان انگلیسی وعربی وفعالیت های کارگاهی مانند حرفه وفن کاربرد دارد.
ويژگی های این كلاس های مشاركتی تغيير مناسبات بين معلم و دانش آموزان است.
(البته آستانۀ مشارکت دبیر درتدریس علوم انسانی وعلوم پایه متفاوت است).
- توزيع دانش ميان معلم و شاگردان
- تقسيم قدرت بين معلم و شاگردان
- ايفای نقش ميانجی (معلم به دانش آموزان كمك مي كند تا ياد بگيرند كه چگونه ياد بگيرند )
- تشكيل گروه های دانش آموزان به شكل نامتجانس نقش های معلم در كلاس مشاركتی
- آماده كردن محيطی غنی برای كسب دانش جديد، به كار گروهی، حل مسأله و …
- الگو دهی به دانش آموزان برای مشاركت در تفكر(هم در محتوا و هم در فرآيند ) بين هم كلاسی ها
- آماده سازی دانش آموزان برای احساس مسئوليت در قبال يادگيری از طريق دادن بازخورد،
- جهت دهی مجدد و كمك در بكارگيری استراتژی های نقش های دانش آموزان دركلاس
- تعيين وانتخاب اهداف يادگيری از طريق تعامل با معلم .
- طراحی تكاليف يادگيری و درگير شدن با آن با انگيزه تمايل قوی تر .
- خود سنجشی
اگر بتوان این شیوۀ تدریس را گسترش داد مطمئنا به همۀ اهداف تعیین شده دست خواهیم یافت.
در میان این اهداف دستاوردهای ملموسی وجود دارد که نه تنها موجب پیشرفت آموزشی دانش آموز می شود بلکه با رشد جنبه های دیگر شخصیتی او هم چون مسئولیت پذیری واعتماد به نفس در امر یادگیری به واسطۀ کار گروهی وتعامل با دانش آموزان دیگر، امر پرورش نیز در سیستم آموزشی وزارت آموزش وپرورش تحقق می یابد.
سال هاست که دستاوردهای وزارت آموزش وپرورش به صورت انحصاری در خدمت آموزش به دانش آموزان بوده است وهمیشه جنبۀ پرورش دانش آموزان نادیده گرفته شده است.
حال با رویکرد جدید سند تحول آموزش وهدف “تدارک فرصت های تربیتی متنوع وجامع برای دانش آموزان” دیگر زمان آن فرارسیده است که روش های تدریس نوینی هم چون روش تدریس مشارکتی که هر دو جنبه را کاملا پوشش می دهد جایگزین روش های سنتی ومعلم محور گردد.
منبع:
روش مشارکتی وفعال در فرایند تدریس برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی گروه تکنولوژی وگروه های آموزشی متوسطۀ دوم