مصاحبه با دکتر پدرام مشاور تحصیلی علوم انسانی
۱-دکتر پدرام از آنجاکه شما به عنوان مشاور به دانش‌آموزان علوم انسانی مشاورۀ تحصیلی ارائه می‌کنید گفت‌وگوی‌مان را با این پرسش آغاز می‌کنم: به‌نظر شما دانش‌آموزان علوم انسانی به اندازۀ دانش‌آموزان رشتۀ ریاضی و تجربی احساس نیاز می‌کنند که به مشاور تحصیلی مراجعه نمایند؟
در سال‌های اخیر به‌ویژه در دو سه سال اخیر آمار مراجعه‌کنندگان از رشتۀ علوم انسانی افزایش یافته‌است. اما همچنان نسبت مراجعه‌کنندگان علوم انسانی به تجربی‌ها بسیار کمتر است. در سال‌های اخیر وضعیت رشتۀ ریاضی نیز از رونق افتاده و مراجعه‌کنندگان رشتۀ ریاضی در مقایسه با رشتۀ نجربی کمتر می‌باشند.
به لحاظ آماری از هر ۱۰ نفر که برای مشاوره به من مراجعه می‌کنند، به‌طور تخمینی ۶ نفر از رشتۀ تجربی، ۳ نفر از ریاضی و یک نفر از علوم انسانی هستند. به عبارت دیگر از هر ۱۰۰ نفر مراجع، کمتر از ۱۰% آن‌ها از رشتۀ انسانی می‌باشند. جالب است بدانید که در گذشته آمار مراجعه‌کنندگان علوم انسانی از این هم کمتر بود.
۲-به نظر شما جناب پدرام دلیل این امر چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایل عدم مراجعه به مشاور، بازار کار رشتۀ علوم انسانی است. امید دانش‌آموزان انسانی برای آیندۀ شغلی درخشان ضعیف است و همین عامل آن‌ها را از هزینه کردن برای کنکور و مراجعه به مشاور بازمی‌دارد. متأسفانه در جامعۀ ما، هنوز نگاه به علوم انسانی از بالا به پایین است. همچنین برای انسانی‌ها چه در مدرسه و چه در دانشگاه به دروس محاسباتی پرداخته نمی‌شود و این عامل موجب ضعف آن‌ها در دروس محاسباتی می‌گردد. در ادامه همین ضعف نوع نگاه به دانش‌آموزان علوم انسانی را تقویت می‌کند و به انسانی‌ها به چشم دانش‌آموزانی کم‌استعداد یا تنبل نگریسته می‌شود.
دلیل دیگری که سبب می‌شود دانش‌آموزان علوم انسانی کمتر به مشاور تحصیلی مراجعه کنند عدم حمایت‌گری برخی خانواده‌ها از دانش‌آموز انسانی است. عموماً در مدرسه و خانواده به علوم انسانی‌ها توجه کم‌تری می‌شود؛ خانواده‌ها تصور می‌کنند فرزندی که انسانی می‌خواند با مطالعه در خانه می‌تواند در دانشگاه پذیرفته شود ولی در مقابل خانواده‌هایی که دانش‌آموز نجربی دارند، برای قبولی فرزندشان در دانشگاه حاضرند مبالغ گزافی هزینه کنند.
۳- دغدغۀ بیشتر دانش‌آموزان علوم انسانی در زمینه مشاور تحصیلی چیست؟
یکی از بزرگترین دغدغه‌های دانش‌آموزان، عدم آشنایی با رشته‌های مختلف علوم انسانی است. آموزش و پرورش و دیگر ارگان‌های ذی ربط در زمینه مشاورۀ تخصصی به دانش‌آموزان علوم انسانی کم‌رنگ عمل می‌کنند. در پیکرۀ آموزش مشاورانی که در رشتۀ مشاوره، تحصیل کرده باشند یا علوم انسانی خوانده‌باشند بسیار محدود است. اکثر مشاوران از رتبه‌های برتر سال‌های پیش بوده و فی المثل باوجود تحصیل در یک رشتۀ فنی به دانش‌آموزان انسانی هم مشاوره می‌دهند.
بیشتر دانش‌آموزان انسانی که به من مراجعه می‌کنند از کیفیت آموزش تخصصی شکایت دارند. آن‌ها اظهار می‌کنند که کیفیت آموزش برای آن‌ها ضعیف است و از این بابت هم در دروسی مانند عربی و ادبیات تخصصی نمی‌توانند نمره و درصد خوبی کسب کنند. همین موضوعآاضطاب و استرس زیادی هم در آن‌ها ایجاد می‌کند.
۴-آقای پدرام به نظر شما چه انگیزه‌ای ممکن است دانش‌آموزان علاقه‌مند را به انتخاب رشتۀ علوم انسانی ترغیب کند؟
چناچه بازار کار رشته علوم انسانی برای دانش‌آموزان روشن گردد، آن‌ها با عزم راسخ‌تر و اطمینان بیشتری به دنیای علوم انسانی پا می‌نهند. در حال حاضر هم که مراجعه دانش‌آموزان انسانی به مشاور افزایش یافته به علت افزایش آگاهی درمورد بازار کار رشته‌های حقوق و روانشناسی است.
وقتی دانش‌آموزان می‌دانند که پس از فارغ التحصیلی از طریق رشتۀ تحصیلی خود به کار گرفته نمی‌شوند رغبتی برای تحصیل در این رشته ندارند. خیلی از افراد هم که به این رشته وارد می‌شوند برای دو یا سه گرایش خاص است و کمتر کسی جامعه‌‌شناسی، فلسفه، مردم‌شناسی، علوم ارتباطات اجتماعی و … را انتخاب می‌کند.
۵_اگر بخواهید از دانش‌آموزان علوم انسانی تعریفی ارائه کنید، توصیف شما چیست؟
تیپ شخصیتی دانش‌آموزان انسانی به‌طور کلی در دو دسته می‌گنجند:
۱)جسور و اجتماعی
۲)کمتر اجتماعی و مهجوب به حیا
عموما بیست تا سی درصد دانش‌آموزان انسانی در دستۀ اول و هشتاد تا هفتاد درصد در دستۀ دوم می‌گنجند.
تیپ آموزشی:
کسانی‌که به علوم انسانی می‌آیند بیشتر دانش‌آموزانی هستند که موفق به تحصیل در رشتۀ ریاضی و تجربی نشده‌اند. بیشتر دانش‌آموزان این رشته به دلیل ناکامی در دروس ریاضی و تجربی به رشته انسانی وارد می‌شوند.
۶-سخن آخرتان را بفرمایید
در عرصه سیاست‌گزاری ضروری است که برای انتخاب رشته دانش‌آموزان آموزش‌های مورد نیاز ارائه شود تا دانش‌آموزان با انواع گوناگون رشته‌ها و آیندۀ شغلی هریک از رشته‌ها آشنا شوند. متأسفانه بسیاری از دانش‌آموزان علوم انسانی با ناآگاهی به این رشته قدم می‌گذارند و پس از آن نیز با آگاهی محدود به انتخاب رشتۀ دانشگاه می‌پردازند.
در عرصۀ اشتغال‌زایی نیز لازم است که برای رشته علوم انسانی فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد شود تا دانش‌آموزان از ورود به این رشته بی‌انگیزه نباشند.