(بخش سوم)
روش های اجرای رویکرد مشارکتی
برای دریافت روش اجرای رویکرد مشارکتی مطالب ومقاله های گوناگونی را مطالعه کردم،
همۀ دسته بندی ها تقریبا به شکل روش تدریس مشارکتی علوم انسانی بود
و کمتر پیش آمده بود که روش تدریس مشارکتی در قالبی جداگانه ضمن روش تدریس مشارکتی علوم پایه لحاظ گردد
- در ابتدا سعی بر این بود که ضرورت توجه به روش تدریس مشارکتی مورد بررسی قرار بگیرد
- و سپس به معرفی این روش از دیدگاه فعالان این عرصه پرداختیم
- حال چه چیزی می تواند مهم تر از این باشد که چطور می توان این مباحث تئوری را در قالب اجرایی به کار برد.
در این مطلب به خوبی ذکر شده که یک روش تدریس مشارکتی صحیح در دروسی با دو طیف مختلف چگونه می تواند باشد و چه استانداردهایی را باید رعایت کند.
در روش تدریس مشارکتی علوم انسانی و پایه آنچه که می تواند وجه تمایز این دو باشد این است که؛
- نقش معلم در علوم انسانی کاملا جنبۀ یک راهنما وجهت دهنده دارد
- نقش معلم در علوم پایه هم چون یک سکوی پرش است که حتما باید تدریسی را ارائه داده و سپس طالب کار گروهی از سوی دانش آموزان باشد.
روش تدریس مشارکتی را برای دو طیف دروس علوم انسانی و علوم پایه
به صورت کاربردی بیان می کنیم:
-
روش اجرای تدریس مشارکتی برای دروس علوم انسانی
روش تدریس مشارکتی زیر برای تدریس دروسی همچون فارسی، دینی، علوم اجتماعی و قسمت متن زبان انگلیسی و عربی کاربرد دارد.
روش اجرا
مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
۱- دانش آموزان را با استفاده از فرمول و معیارهای گفته شده، در گروه های نامتجانس تقسیم بندی نمایید.
۲- محتوای درس جدید را با توجه به تعداد گروه های کلاس تقسیم بندی نمایید.
مثلا” اگر ۵ گروه دارید، محتوای درس را هم به ۵ قسمت مساوی تقسیم کنید.
۳- مطالعه هر قسمت از محتوای درس را به یک گروه اختصاص دهید.
مثلا” قسمت اول را برای گروه ۱، قسمت دوم را برای گروه ۲، و الی آخر.
۴- برای مطالعه، زمان مشخص و یکسانی را در اختیار گروه ها قرار دهید.
۵- پس از اتمام زمان مطالعه، از دانش آموزان داخل گروه بخواهید که آنچه را که یاد گرفته اند به دوستان هم گروهی خود توضیح دهند.
پس از این کار، اگر احیانا عضوی از اعضای گروه مطلب خود را به درستی یاد نگرفته بود. اعضای دیگر موظف هستند، به او یاد دهند.
۶- دراین مرحله، از دانش آموزان خواسته می شود طوری در گروه های دیگر پخش شوند که از هر بخش درس، یک نماینده در آن گروه حضور داشته باشد.
یعنی هر گروه در بر گیرنده تمامی محتوای درس باشد.
۷- در اینجا، از دانش آموزان خواسته می شود، هر آنچه را که یاد گرفته اند در اختیار اعضاء دیگر گروه قرار دهند . آنچه که رعایت آن در این مرحله مهم است؛
توضیح یکایک و به ترتیب افراد طبق محتوای درس می باشد.
یعنی اول کسی توضیح می دهد که بخش اول درس را مطالعه کرده سپس فردی که بخش دوم را، تا این که کل محتوای درس به اتمام برسد.
۸- مرحله آخر، نوبت توضیح یکی از نمایندگان گروه هاست که آنچه را که یاد گرفته اند در جلوی کلاس، به تمامی دانش آموزان ارائه نماید.
تذکر ۱: در این نوع روش تدریس، معلم راهنماست وموظف است به گروه ها سرکشی کرده ودر صورت نیاز به سوالات احتمالی آنها پاسخ گوید.
تذکر ۲: پس از ارائه مطالب توسط دانش آموزان، اگر معلم احساس کند که دانش آموزان، قسمتی از محتوای درس را به خوبی یاد نگرفته اند، خود به توضیح بیش تر آن اقدام می کند.
-
روش اجرای تدریس مشارکتی برای دروس علوم پایه
این روش برای تدریس دروسی همچون؛ علوم، ریاضی، فیزیک، شیمی وقسمت تمارین دروس زبان و عربی کاربرد دارد.
مراحل اجرای تدریس :
۱- مرحله اول : در این مرحله، معلم ابتدا درس جدید را به طور کامل به دانش آموزان تدریس می کند.
۲- پس از تشکیل گروه های نامتجانس، به هر گروه یک تمرین ارائه می شود تا آن را حل نمایند.
۳- دانش آموزان داخل گروه موظف هستند ابتدا خود به تنهایی آن تمرین را حل نموده، سپس آن را داخل گروه بیاورند.
۴-گروه ها موظف هستند، آنچه را که به تنهایی انجام داده اند به اعضای گروه خود توضیح دهند.
صرف ارائه جواب نباید ملاک عمل قرار گیرد، بلکه فرایند حصول به جواب مد نظر می باشد.
۵- درمرحله آخر، از نمایندگان گروه ها درخواست
می شود تا تمرین خود را پای تابلو نوشته و مراحل انجام آن را به کل کلاس توضیح دهند.
کمیسیون یاددهی یادگیری