قوه قضائیه
در کنکور کارشناسی امسال، برای نخستین بار شیوه عجیبی برای طراحی سؤالات از منابع نظام جدید و قدیم به‌کار گرفته شد که همین مسئله اعتراضات گسترده داوطلبان گروه نظام قدیم کنکور را در پی داشته است؛ داوطلبان نظام قدیم کنکور امسال (حدود ۴۰۰ هزار شرکت‌کننده) معتقدند سازمان سنجش در برگزاری کنکور امسال، تخلفاتی را مرتکب شده که منجر به تضییع گسترده حقوق کنکوری‌های نظام قدیم در آزمون امسال شده است.
داوطلبانی که حالا می‌گویند “وقتی برای پیگیری حقوق تضییع‌شده به سازمان سنجش مراجعه می‌کنیم به‌راحتی می‌گویند «برو یک سال دیگر بخوان!»”، اما این دسته از داوطلبان می‌گویند: “دیگر توان خواندن این کتابهای تکراری را نداریم و هر بار که دوباره می‌خواهیم اینها را بخوانیم، یاد ظلمی می‌افتیم که به ما شد”.
آنها تا به امروز پیگیری‌های مختلفی برای دفاع از حقوق خود داشتند از دیوان عدالت اداری و مجلس تا سازمان سنجش و دفتر ریاست جمهوری و قوه قضائیه اما تا به امروز هیچ‌کدام نتیجه مطلوب را نداشته است.
با وجود این، به‌دنبال اعتراض این داوطلبان به مراجع قانونی و مطرح شدن اعتراضات آنها در کمیسیون حمایت از حقوق عامه “مرکز وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضائیه” علی بهادری جهرمی؛ رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه با تأیید تخلفات صورت‌گرفته در برگزاری کنکور امسال در نامه‌ای خطاب به رئیس دیوان عدالت اداری، به بخشی از این تخلفات سازمان سنجش اشاره کرده است.
رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه در بخشی از این نامه متذکر شده است: “نمی‌توان این دو گروه از داوطلبان را به‌صورت یکسان و با مبنا قراردادن تراز مشترک علمی سنجید چرا که کیفیت و محتواهای آموزشی در دو نظام متفاوت بوده و در نتیجه دو گروه فارغ‌التحصیلان از شرایط کاملاً متفاوتی برخوردارند؛ چنین امری خلاف قاعده شرعی و حقوقی عدالت و منع تبعیض بوده و مغایر بند ۹ اصل ۳ قانون اساسی مبنی بر ایجاد امکانات عادلانه برای همه و موجب ترجیح بلامرجح برخی از داوطلبان بر برخی دیگر است و از این منظر محل تأمل جدی است”.
تعدادی از داوطلبان نظام قدیم کنکور امسال درباره چرایی نگارش نامه خطاب به رئیس دستگاه قضا به تسنیم گفتند: “ما به همه مراجع ــ قوه مجریه، مقننه و قضائیه ــ مراجعه کردیم و به در بسته خوردیم و صدای ما را کسی نشنید و جواب ندادند، در نهایت تصمیم گرفتیم که دست به دامن آقای رئیسی شویم چرا که تصور می‌کنیم او با صدای “هل من ناصر ینصرنی” آشنا‌تر است؛
به همین دلیل در تاریخ ۲۰ شهریور ۹۸ در نامه‌ای به‌شماره ۹۰۰۰/۷۹۱۴۵/۱۰۰ به آقای رئیسی نوشتیم و توضیحات لازم درباره مشکل به‌وجودآمده در کنکور ۹۸ داده شد همچنین درباره پیگیری‌مان از دیوان عدالت اداری و صحبت‌‌های قاضی پرونده مبنی بر عدم صدور دستور موقت و پیگیری پرونده به‌علت داشتن تبعات توضیحاتی دادیم.”
متن نامه داوطلبان کنکور به حجت‌الاسلام رئیسی به این شرح است:
ریاست محترم قوه قضائیه حجت الاسلام رئیسی؛
سلام علیکم
به استحضار می‌رساند، کنکور سال ۹۸ به‌علت تغییر نظام آموزشی با دو نمونه سؤال متفاوت برای نظام قدیم و جدید برگزار شد؛ سازمان سنجش در اقدامی عجیب و غیرمعمول این دو گروه را در یک جامعه آماری مورد سنجش قرار داد، در صورتی که در سالهای گذشته ۸۱ تا ۸۳ نیز تغییر نظام آموزشی همانند امسال اتفاق افتاده بود و نحوه سنجش در آن سال‌ها به‌صورت مجزا با توجه به تعداد داوطلبان بود.
اما امسال سازمان سنجش با انجام کاری بدیع، نو و بی‌سابقه در نظام آموزشی تراز مشترک را اعمال کرد که باعث اعتراض بسیاری از دانش‌آموزان نظام جدید، قدیم و به‌خصوص نظام قدیمی‌ها شد، در ادامه دلایل متضرر شدن دانش‌آموزان نظام‌قدیم ذکر شده است: قوه قضائیه
۱ ــ اختلاف بسیار فراوان در منابع آزمون کنکور، به‌طوری که منابع نظام قدیم آموزشی به‌مراتب بیشتر بوده است، این موضوع باعث می‌شود دانش‌آموزان نظام جدید به‌علت کمتر بودن منابع و در نتیجه فرصت مرورهای چندباره تسلط بیشتری بر کتاب‌هایشان کسب کنند.
۲ ــ سختی سؤالات دو نظام آموزشی متفاوت و طبق اعلام سازمان سنجش سؤالات نظام قدیم سخت‌تر بوده است در سؤالات کنکور برای هر تست به‌طور میانگین یک دقیقه وقت در نظر گرفته شده است، وقتی سؤالات برای گروهی سخت‌تر طراحی می‌شود به‌طور طبیعی زمان پاسخگویی افزایش و درصدها کاهش می‌یابند.
۳ ــ در آزمون سراسری کتب نظام جدید برای طرحی سؤالات ملاک عمل قرار داده شدند و در نتیجه بسیاری از فصل‌های اساسی و حجیم کتب نظام قدیم مورد پرسش واقع نشدند، در واقع نظام قدیمی‌ها مطالب اضافی زیادی خواندند که زمان زیادی از آنها در طول سال گرفت، اما سازمان سنجش این مباحث را حتی جزو حذفیات کنکور اعلام نکرده بود.
۴ ــ سازمان سنجش اقدام به طراحی سؤالات مشترک کرد، این سؤالات قرار بود از مباحث مشترک دو نظام آموزشی طراحی شود اما آنچه در عمل اتفاق افتاد طرح سؤالاتی از مفاهیم کتب نظام قدیم و عین تمرین‌های کتب نظام جدید بود در نتیجه این اقدام، سؤالات به‌اصطلاح مشترک برای دانش‌آموزان نظام قدیم بسیار وقت‌گیر و ناآشنا اما برای نظام جدیدی‌ها در حد کتاب و ساده تلقی می‌شد که باعث بالا رفتن غیرطبیعی درصد نظام جدیدی‌ها در رتبه‌های زیر هزار هر منطقه، طی سالیان اخیر شد. این موضوع یعنی عدم رعایت عدالت بین دو نظام که مغایر با اصل نوزدهم قانون اساسی نیز است.
۵ ــ سازمان سنجش برای جبران سختی آزمون، اقدام به همترازی کرد، به هریک از دروس اختصاصی رشته‌های ریاضی و تجربی نظام قدیم و دروس اقتصاد و ریاضی گروه انسانی نظام جدید و بقیه درس‌های رشته انسانی نظام قدیم درصد اندکی افزایش داد و تحت عنوان نمره همترازی اعلام کرد، مثلاً در درس ریاضی رشته تجربی زیر یک درصد اضافه کرد! مبنای همترازی آزمون‌های سالهای قبل و مقایسه درصد کنکوری‌ها و پشت‌کنکوری‌ها با درصدهای امسال نظام جدید و قدیم اعلام شد. قوه قضائیه
در رابطه با این موضوع دو نکته اساسی قابل ذکر است:
الف. طبق اطلاعیه سازمان سنجش مورخ ۲۰ تیر امسال هیچ آزمونی از لحاظ درصد، تراز و رتبه قابل قیاس با سالهای قبل نیست اما خود سازمان سنجش این مقایسه را انجام داده است آن هم در آزمون امسال که همانند آن در پانزده سال اخیر برگزار نشده و در نتیجه به هیچ وجه قابل قیاس با سالهای قبل نیست.
ب. هر سال یک الی سه درصد شرکت‌کنندگان رقابت بسیار شدیدی دارند و درصدهای بالایی می‌زنند، اما حدود ۹۷ درصد شرکت‌کنندگان درصدهای بسیار پایینی دارند و بدیهی است که در صورت ملاک عمل قرار دادن شاخص سختی یا درصد میانگین، در هر دو نظام آزمایشی این اعداد بسیار به هم نزدیک می‌شوند و این مقایسه اساساً غلط خواهد بود به‌عنوان مثال طبق اطلاعیه‌های سازمان سنجش درس عربی در بیشتر سال‌ها دارای میانگین منفی است اما رتبه‌های زیر هزار دارای درصدهای بسیاربالاتر (حدود ۶۰ و یا حتی بیشتر) بوده‌اند، بنابراین اگر مبنا و ملاک صحیحی برای همترازی شایسته باشد، مقایسه میانگین درصدهای هزار نفر اول نظام قدیم با هزار نفر اول نظام جدید است.
۶ ــ سازمان سنجش در مرداد ماه و قبل اعلام نتایج کنکور امسال اعلام کرد که در کنکور سال آینده انتخاب نظام آموزشی به‌صورت اختیاری خواهدبود، در صورتی که امسال این انتخاب نظام آموزشی اجباری بود، این موضوع برای راضی کردن داوطلبان نظام قدیم با دادن وعده سال بعد است، از طرفی ماجرا به اینجا ختم نخواهد شد و کسانی که در این ماجرا پول هنگفتی، امسال و سالهای آتی به جیب خواهند زد، مافیای کنکور خواهند بود که از این آب گل‌آلود بهترین بهره را خواهند برد.
چرا که سال آینده آخرین سال کنکور نظام قدیم خواهد بود و باتوجه به آزمون نابرابر و ناعادلانه به‌نفع نظام جدید، بیشتر داوطلبان متقاضی شرکت در نظام جدید خواهند بود بنابراین باید مجدد در کلاس‌های کنکور شرکت کنند همچنین کتابهای کنکور و لوح‌های آموزشی و کتاب تست تهیه کنند قبول بفرمایید در این شرایط اقتصادی این هزینه هنگفت فشار سنگینی بر روی خانواده‌های کارگران، کارمندان و قشر آسیب‌پذیر تحمیل خواهد کرد.
سازمان سنجش پاسخگوی اعتراضات نبوده و حتی حاضر نشد به نامه‌ها و درخواست‌های بسیاری از نمایندگان مجلس در رابطه با شفاف‌سازی شرایط پیش‌آمده، جوابی محکمه‌پسند ارائه کند. معترضین به بسیاری از نهادها و ارگان‌ها مراجعه کردند اما هیچ یک پاسخی درست و واضح مبنی بر اقدامی درخور عدالت ندادند… . قوه قضائیه
