در این کتاب، تست و سوال هدف ما نبود، بلکه هدف ما یادگیری عمیق و پایدار مباحث روانشناسی است. در کتابهای تألیف جدید مباحث متفاوتی از قبیل بحثهای شناختی، مثبتنگری و کاربردی مطرح شده است. هدف از تألیف این کتاب این است که اولاً دانشآموز افکار و اندیشۀ خود را بهتر و بیشتر بشناسد و ثانیاً دانشی که به دست آورده را به کار ببندد؛ بنابراین صرف خواندن مبانی روانشناسی و نظریههای این علم مدّ نظر گروه تألیف نبوده است.
کارگاه روانشناسی با تدریس سعید راصد به همت مرکز ترویج علوم انسانی با همکاری ادارۀ تکنولوژی و گروههای آموزشی استان سمنان پنجشنبه، ۲۸ آذرماه در پژوهشسرای شاهرود برای دبیران جامعهشناسی استان سمنان برگزار شد، متن پیاده شدۀ این کارگاه در ادامه میآید؛
کتاب روانشناسی جدیدالتألیف کاربردی شده
در سالهای گذشته کتابهای روانشناسی بیشتر بحثهای نظری را ارائه میکرد؛
یعنی اطلاعات و دانشی از علم روانشناسی در اختیار دانشآموز قرار میداد.
در کتابهای تألیف جدید مباحث متفاوتی از قبیل بحثهای شناختی، مثبتنگری و کاربردی مطرح شده است.
هدف از تألیف این کتاب این است که اولاً دانشآموز افکار و اندیشۀ خود را بهتر و بیشتر بشناسد و ثانیاً دانشی که به دست آورده را به کار ببندد؛
به طور مثال دانشآموز وقتی بحث حافظه را در این درس یاد گرفت بتواند آن را در سایر دروس نیز بکار ببرد؛
بنابراین صرف خواندن مبانی روانشناسی و نظریههای این علم مدّ نظر گروه تألیف نبوده است.
ما در گروه تألیف خواستیم در دبیرستان دانشآموز با کارکردهای این رشته بیشتر آشنا شود، بعد از آن اگر به هر مبحثی علاقه نشان داد آن را در دانشگاه ادامه دهد.
کتاب روانشناسی همان قدر که وقتگیر شده جذاب هم شده
بعضی از همکاران به ما اعتراض میکنند که مباحث این درس وقتگیرتر شده است؛ ما این موضوع را قبول داریم ولی از طرف دیگر باید گفت به همان نسبت که وقتگیرتر شده است، جذابتر نیز شده است.
در این کتاب، تست و سوال هدف ما نبود، بلکه هدف ما یادگیری عمیق و پایدار مباحث روانشناسی است.
ارزشیابی با سه مشکل روبهروست:
اولین مشکل این است که اتفاقی که در مدارس ما به نام ارزشیابی در حال رخ دادن است ارزشیابی نیست و اندازهگیری است.
فرهنگ سکوت را بشکنیم
در نظام آموزشی ما معلم صحبت میکند و دانشآموز ساکت است؛
در حالی که دانشآموز باید صحبت کرده و معلم باید سکوت کند.
معلم خوب معلمی است که شوق به یادگیری و آموختن را در دانشآموزان زنده کند.
دومین مشکلی که وجود دارد این است که ما کسانی را به عنوان مراقب در سر جلسات امتحانی قرار میدهیم؛
این به آن معناست که به صورت پیشفرض دانشآموزان را دزد فرض میکنیم.
هدف ارزشیابی باید یادگیری باشد
سومین نکتهای که وجود دارد این است که:
«ارزشیابی برای…» یا «ارزشیابی از…»؟ چیزی که باید اتفاق بیافتد «ارزشیابی برای یادگیری» است.
ما باید با بهرهگیری از بازیها و محتواهای آموزشی موجب رشد درک اخلاقیِ دنشآموز شویم.
با بهرهگیری از این بازیها میتوانیم دانشآموز را به محتوای کتاب علاقهمند ساخته و کاری کنیم که مطالب از ذهنش پاک نشوند.
نگران یادگیری صحیح باشید نه تمام شدن درس
یکی دیگر از راههای تولید جذابیت در کلای و درس ایجاد چالش در کلاس با استفاده از سوالات چالشبرانگیز و از قبل طراحی نشده است.
معلمها به جای اینکه خشک، کلاسیک و مکتبخانهای تدریس کنند با بکارگیریِ این روشها کاری میکنند که بحثها و سرفصلهای کتاب درسی در ذهن دانشآموزان نهادینه شود و مطمئن باشند که با این روشها دانشآموزان در کنکور نیز موفق میشوند.
همکاران من نگران این نباشند که به خاطر حجم درس، کتاب تمام نشود؛ بلکه نگران این باشند که یادگیری یه شکل درست و کامل اتفاق نیافتد.
موافق تست ۴ گزینهای نیستم
معلمهای روانشناسی باید یک سر و گردن از سایر معلمها بالاتر باشند.
روانشناس صرفا کسی نیست که دانش روانشناسی دارد، بلکه به دیگران کمک میکند تا مهارتها و قابلیتهای آموزشی و… را انتقال دهند.
برای همکارانی که رشتۀ تخصصیشان غیر از روانشناسی است و همچنین کسانی که سال اول تدریسشان است، فیلمهای آموزشی «رایا درس» انتخاب مناسبی است؛ تمامیِ نکات و مبانیای که میخواهید درس بدهید در این فیلمها نهفته است.
در رابطه با سوال درسی، از نظر هیئت تالیف بهترین سوال نوع سوال، سوالات پایان هر درس و یا شبیه به فعالیتها باشد.
ما با سوالات تستی و چهارگزینهای را به هیچوجه موافقت نداریم.
معلمها باید به دنبال پرورش عقل دانشآموزان باشند نه پُر کردن ذهن دانشآموز از حفظیات کتاب درسی.
اگر دانشآموزان ما با کمک معلمها این کتاب را کامل و جامع یاد بگیرند در تمام وجههای زندگی پیشرفت خواهند داشت؛
چرا که در تألیف این کتاب سعی شده که دیدی همهجانبه به موضوعات زندگی داشته باشیم.
از همکاران گرامی درخواست داریم مشکلات کتاب را به ما اطلاع دهند.