یکی از شیوه هایی که انتشارات مشاوران آموزش در جهت درک بهتر مطالب کتاب های درسی استفاده می کند، جدولهای مقایسهای در درسنامههای کتابهای این انتشارات است.
:در این نوشته، نمونهای از جدولهای مقایسهای در کتاب روانشناسی کنکور مشاوران آموزش ارائه میگردد
در درس چهارم با موضوع «حافظه و علل فراموشی» در مبحث «مهمترین علل فراموشی» پنج علت ذکر شده است که عبارتند از:
۱. گذشت زمان
۲. تداخل اطلاعات
۳. عوامل عاطفی
۴. رمزگردانی نادرست
۵. مشکلات مربوط به بازیابی
در توضیح «تأثیر مشکلات مربوط به بازیابی بر ایجاد فراموشی» آمده است، بازیابی اطلاعات تابع تعداد نشانههای آن است. یعنی اگر نشانهها کافی و درست برای بازیابی اطلاعات در اختیار نداشته باشیم، نمیتوانیم آن اطلاعات را از حافظۀ خود بیرون بکشیم. و در ادامه مثالی در این زمینه آورده شده است.
نکته قابل ذکر این است، در توضیح نشانههای بازیابی که به دو نوع درونی و بیرونی تقسیم میشوند؛ ده جفت واژه را در جدولی آورده است و اکثر این واژه ها (خودکاو آسفالت- پرتغال و میز-برنج و حمایت و…) از لحاظ نشانۀ درونی و بیرونی با هم غیر مرتبط هستند به جزء یک جفت واژه (مربا-توتفرنگی) که برای بازیابی کلمه هم نشانۀ درونی در اختیار داریم و هم نشانۀ بیرونی.
در انتها نیز به مقایسۀ نشانههای درونی و نشانههای بیرونی در قالب یک جدول پرداخته است.
این جدول به پیوست ارائه میگردد:
مثال چهارم:بازیابی چهرۀ فردی آشنا با دیدن بخشی از تصویر چهرۀ او (بخشی از چهرۀ فرد، نشانۀ درونی برای بازیابی چهرل اوست).مثال چهارم:بازیابی یک بیت شعر با شنیدن موسیقی شادی که به هنگام حفظ کردن آن بیت شعر شنیدهایم. (موسیقی شاد همراه با فراگیری آن بیت شعر شنیده شده، پس ارتباط معنایی با آن ندارد و نشانۀ بیرونی است.)
نشانۀ درونی
«منظور از نشانۀ درونی، نشانۀ معنایی است»
«نشانۀ درونی، اطلاعاتی است که با آنچه باید بازیابی شود، ارتباط معنایی یا ارتباط مستقیم دارد.»
نشانۀ بیرونی
«منظور از نشانۀ بیرونی، نشانۀ حسی یا غیر معنایی است.»
«نشانۀ بیرونی، اطلاعاتی که با آنچه باید بازیابی شود، ارتباط مستقیم ندارد.»
مثال اول:
واژۀ مربا برای بازیابی واژۀ توتفرنگی، یک نشانۀ درونی است، زیرا با آن ارتباط معنایی دارد. (با توتفرنگی مربا درست میشود)
مثال اول:
اطلاعات مربوط به مکانی که واژه مربا در آن قرار دارد (کنار واژۀ توتفرنگی)، نشانۀ بیرونی برای بازیابی واژۀ توتفرنگی است.
مثال دوم:
هنگام بازیابی هرۀ فردی که عینک میزند، این واقعیت که او عینک میزند، یک نشانۀ درونی است، زیرا بین عینک و چهرۀ او ارتباط معنایی وجوددارد.(چهرۀ او با عینک تعریف میشود)
مثال دوم:
هنگام بازیابی چهرۀ فردی که عینک میزند، اطلاعات مربوط به اینکه او در کجا ایستاده است(مثلاً در مزرعه یا در فروشگاه، یک نشانل بیرونی است؛ زیرا ارتباط مستقیمی با بازیابی چهرۀ او ندارد.
مثال سوم:
به یاد آوردن نام معلم ابتدایی، با شنیدن حرف اول نام او (حرف اول نام معلم، بخشی از نام اوستو ارتباط معنایی با آن دارد، پس نشانۀ درونی است).
مثال سوم:
به یاد آوردن نام معلم اول ابتدایی با قرار گرفتن در مدرسۀ ابتدایی (مدرسه، مکانی استکه معلم در آن حضور داشته، پس ارتباط معناداری با نام معلم ندارد ونشانۀ بیرونی است).