همایش «چگونه دروس علوم انسانی را تدریس کنیم؟» از مجموعه همایشهای «ارتقای سطح علمی دبیران رشتۀ علوم انسانی کشور»، به همت «مرکز ترویج علوم انسانی» با همکاری ادارۀ تکنولوژی و گروههای آموزشی استان آذربایجان شرقی پنجشنبه، ۲۶ دیماه در تبریز برگزار شد.
مراسم افتتاحیه
در افتتاحیۀ این همایش دکتر عاشور اکرمی، معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی دربارۀ «اهمیت علوم انسانی و فعالیتهای متوسطۀ دورۀ دوم»، مهندس مهدی علامی، رئیس ادارۀ تکنولوژی و گروههای آموزشی استان آذربایجان شرقی دربارۀ فعالیتهای این اداره و جناب آقای وحید تمنا دربارۀ «ترمینولوژی علوم انسانی» به سخنرانی پرداختند.
سپس کارگاههای ۷ درس تخصصی رشتۀ علوم انسانی شروع به کار کردند.
کارگاه درس ریاضی و آمار با موضوع «سریهای زمانی، چرخۀ آمار و شاخصهای آماری با تدریس دکتر علیاکبر حیدری، مدیرگروه آمار دانشگاه تبریز
کارگاه زبان انگلیسی با موضوع «Paragraph writing/ Topic sentence/ main idea کتاب زبان انگلیسی ۳» با تدریس دکتر ناصر صادقپور، مدرس دورههای تافل، آیلتس، MSRT ،TOLIMO ،EPT
کارگاه جامعهشناسی با موضوع «حل چالشهای کتاب جامعهشناسی» با تدریس دکتر فاطمه گلابی، دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
کارگاه جغرافیا با موضوع «حل چالشهای کتابهای جغرافیای رشتۀ علوم انسانی» با تدریس دکتر جواد حاجعلیزاده، استادیار گروه جغرافیای دانشگاه فرهنگیان پردیس علامه امینی
کارگاه فلسفه و منطق با موضوع «حل چالشهای کتاب منطق پایۀ دهم» با تدریس دکتر تورج سرابی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه فرهنگیان پردیس علامه امینی
کارگاه روانشناسی با موضوع «چگونه کلاس روانشناسی را مدیریت زمان کنیم؟» با تدریس دکتر فریبا حسینی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان پردیس الزهرا
کارگاه ادبیات با موضوع «چگونه عروض را تدریس کنیم؟» با تدریس دکتر عباسعلی علیزاده، مدرس نمونه عروض سماعی در دبیرستلنهای تهران».
نشست مدیران مرکز ترویج علوم انسانی با مدیران دبیرستانهای تبریز
کارگاههای آموزشی همایش
یادداشت اختصاصی مسئولان آموزش و پرورش
دکتر عاشور اکرمی
دکتر عاشور اکرمی، معاون آموزش متوسطۀ ادارۀ کل آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی:
علوم انسانی به مثابه علومی راهبردی مهمترین نقش را در فرایند توسعه ملی هر کشور برعهده دارد.
زیرا این علوم انسانی است که با تعیین تعریف توسعه ملی، ابعاد توسعه و اهداف و مسیر آن، نقش اساسی را در ترسیم چارچوبهای توسعه هر کشور برعهده دارد.
در واقع، علوم انسانی با تعیین خطوط کلی، زیربنای توسعه به حساب میآید.
این مسئله در کلیۀ کشورهای جهان و بهویژه کشورهای توسعهیافته نیز مورد توجه قرار گرفته و رشتههای مختلف علوم انسانی با تئوریهایی که در این زمینه ایجاد کردهاند، منابع را مدیریت میکنند.
از سوی دیگر، علوم انسانی علاوه بر ترسیم خطوط کلی توسعه، نقش بسیار مهم و مؤثری در سایر ابعاد توسعه و خصوصاً ارتقای جایگاه آموزش و پرورش هر کشور دارد.
مقام معظم رهبری نیز به حوزۀ علوم انسانی تأکید ویژهای داشته اند.
بر اساس تأکیدات ایشان، یکی از مهمترین اولویتهای هر نظام سیاسی، تلاش در راستای دستیابی به توسعه در حوزه علوم انسانی به ویژه توسعه در حوزههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.
این مسئله در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران نیز از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد.
به گونهای که در اسناد فرادستی آموزش و پرورش کشورمان به علوم انسانی توجه ویژه ای شده است.
تأکید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر این مقوله و اختصاص یک حوزۀ تربیتی جداگانه از ۱۱ حوزۀ تعریف شده در برنامه درس ملی نظام جمهوری اسلامی، به حوزه علوم انسانی و ارتباط مستقیم چهار حوزه تربیتی دیگر با علوم انسانی، نشاندهندۀ اهمیت این موضوع در میان سیاستگذاران نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است.
علوم انسانی به عنوان زیربنا، بستر و زمینهسازِ توسعۀ ملی و بومی از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است زیرا که مسئلهیابی، کشف و تبیین مسائل و استنباط راهبرد و تعیین مسیر استراتژی کلان هر نظام سیاسی، یکی از مهمترین وظیفهای علوم انسانی است.
مهندس مهدی علّامی، رئیس ادارۀ تکنولوژی و گروههای آموزشی استان آذربایجان شرقی:
جایگاه علوم انسانی در اسناد بالادستیِ آموزش و پرورش چنان رفیع است که در برنامۀ درس ملی جمهوری اسلامی، از مجموع ۱۱ حوزۀ تربیت و یادگیریِ تعریف شده، یک عنوان به طور مستقیم و چهار عنوان نیز به طور غیر مستقیم به حوزۀ علوم انسانی پرداخته است.
به تعبیر دیگر، میتوان گفت، در تربیت انسان طراز جمهوری اسلامی بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، حوزۀ علوم انسانی سهم بالایی دارد.
بحثی که در رابطه با موضوع آموزش و پرورش و تحول بنیادین در علوم انسانی مطرح است، مسئلۀ تربیت دانشآموز است.
پیش از هر اقدامی، باید چارچوب این بحث مشخص شده و به این سؤال، پاسخ داده شود که دانشآموز مطلوبی که پروشیافتۀ نظام تربیتی علوم انسانی است، باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
اما در مقام عمل این ویژگیها که باید به منزلۀ هدف دنبال شود، مدنظر قرار نمیگیرد و افرادی که در حوزۀ آموزش و پرورش نقشی دارند و مؤثر هستند، روی ویژگیهایی تمرکز میکنند که جزء علایق و تشخیصهای شخصیشان است! بنابراین اهمیت این بحث بیشتر مشخص میشود.
در چنین موقعیتی، ما با عدم انسجام و تشویش در هدفگذاری روبهرو هستیم که تنها فرصتهای تربیتی را در مقیاس کلان میسوزانند.
این فقدان هدفگذاری منسجم و دقیق، یک خطر جدی است، چرا که زمینه و فرایندی را برای آموزش و پرورش دانشآموزان بهوجود میآورد که آسیبهای فراوانی دارد.
چنانچه ما به سوی یک هدفگذاری دقیق و جامع برای نظام تربیتی دانشآموزان علوم انسانی حرکت کنیم، میتوانیم به برخی تفاوتهایی که دانشآموزان علوم انسانی با دانشآموزان رشتههای دیگر دارند، نیز دست یابیم و برنامههای درسی را با نگاه ریزبینانهتری طراحی کنیم.
بدیهی است ورود بخش خصوصی نیز در این حوزه میتواند، تأثیر بسزایی داشته باشد.