مصاحبه با دکتر عادل اشکبوس
– لطفا خودتان را برایمان معرفی کنید و بفرمایید رشته دبیرستان و دانشگاهیتون چه بوده؟
عادل اشکبوس هستم
دیپلم رشته اقتصاد در سال ۱۳۶۱ دریافت کردم و تغییر رشته از ریاضی به علوم انسانی داشتم. برای ادامه تحصیل به دلیل تعطیلی دانشگاه در تربیت معلم ادامه پیدا کرد فوق دیپلم را در رشته علوم اجتماعی گرفتم.
با بازگشایی دانشگاه ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات عرب صورت گرفت.
از جمله اقداماتی که در این سالها در حوزه علوم انسانی انجام دادم مطالعات بسیار در ریشه‌یابی واژگان یا به اصطلاح اتیمولوژی است. در حال حاضر نیز استاد دانشگاه و دبیر دبیرستان هستم، تدریس در دوره‌های آموزش ضمن خدمت فرهنگیان نیز از دیگر فعالیت‌ها در رشته تخصصی‌ام عربی است.
-رویکرد شما به عنوان مولف کتاب عربی چگونه است؟ بنظرتان کدام یک از بخش‌های کتاب نیاز به بازبینی دارد؟
رویکرد کتاب پرورش مهارت‌های چهارگانه زبانی شنیدن، خواندن، سخن گفتن و نوشتن به منظور فهم متون
هدف فهم قرآن و متون دینی و فهم بهتر زبان و ادبیات فارسی است.
آموزش مکالمه مطابق برنامه درسی ملی هدف اصلی برنامه درسی عربی نیست. مهارت نوشتن نیز از آنجا که الفبای کشور در اصل عربی است مانند درس انگلیسی نیست.
-کتاب درسی تا چه حدی در پاسخ‌گویی به این نیازهایی که منجر به تولید سند تحول بنیادین آموزش وپرورش بوده است موفق بوده است؟
موفقیت کتاب نونگاشت به موجب پژوهشی که سال ۹۶ دبیرخانه کشوری عربی انجام داد خوب بود. بسیاری از دانش‌آموزان اگر اظهار علاقه نمی‌کنند دست کم اظهار تنفر نیز نمی‌کنند. کتابهای نونگاشت عربی در مقایسه با برخی دروس جایگاه بهتری دارند. مباحث کتاب، کاربردی شده‌اند
-آیا نیازسنجی فرصت‌های تربیتی در کتاب به صورت صحیحی صورت گرفته و متنوع و درعین حال دارای جامعیت است؟
در مجموع بیشتر دانش‌آموزان و دبیران راضی هستند. متون، عبارات و تصاویر و صفحه‌آرایی کتابها جذاب و دانش‌آموزپسند شده‌اند.
کتاب نیازسنجی شده است. از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ به مدت پنج سال راهنمای برنامه درسی کتابهای عربی هفتم تا دوازدهم تدوین شد که نیازسنجی نیز در خلال آن صورت گرفت. ضمنا لزوم آموزش درس عربی در اصل ۱۶ قانون اساسی آمده است.
-آیا دانش‌آموز دورۀ متوسطه درک درستی از ارزش های ذکر شده در قالب احادیث دارد یا خیر؟
دانش‌آموزان در هر پایه با احادیث و آیاتی آشنا می‌شود که درک درستی از معنا ومفهوم آن داشته باشد. همچنین این آیات و احادیث به لحاظ ساختار صرفی و نحوی و واژگانی در حد آموخته‌های پیشین دانش‌آموز می‌باشند.
-شما چه پیشنهادی به معلمان دارید که کلاس‌های درس با کیفیت بهتری برگزار گردد و آموزش درس عربی صرفا مبتنی بر حفظیات نباشد؟
پیشنهاد به معلمان این است که به مهارت شنیدن و مهارت قرائت بیش از گذشته اهمیت دهند و در زمینه قواعد در چارچوب کتاب پیش بروند. هرآنچه در قواعد نیاز بوده در کتاب آمده است مهم‌ترین قاعده، فعل است. هیچ مبحثی در قواعد به اندازه فعل مهم نیست.
-دانش‌آموزان در چند سال اخیر با رویکرد ترجمه در حال آشنایی هستند این تغییر رویکرد در بین مولفین از کجا شکل گرفت؟
رویکرد کتاب فهم متن است که برگرفته از برنامه درسی ملی است. برنامه درسی ملی نقشه راه تالیف کتابهای درسی است و کتابهای نونگاشت عربی در راستای برنامه درسی ملی است. باید به این نکته تاکید کنم رویکرد کتاب سلیقه شخصی مولف نیست.
-تغییرات انجام گرفته در کتاب درسی از چه جنبه‌هایی موجب ارتقای سطح علمی دانش‌آموزان شده است؟
به سوال آخر کوتاه پاسخ می‌دهم، کتابهای جدید موجب تقویت توان قرائت و فهم متن و افزایش ذخیره واژگانی دانش‌آموز شده است.
سلام. کتابهای نونگاشت عربی جانی تازه با کالبد کم توان عربی بخشیدند. سالها آموزش عربی در مسیری نادرست بود. کتب جدیدالتألیف مسیر درستی را طی کرد. عربی دیگر درسی تنفربرانگیز نیست. بلکه درسی دوست داشتنی است. دانش آموز نمی گوید برای چه عربی می آموزم؟!
حتی برخی دبیران که در کنار عربی دروس دینی، فلسفه و منطق و … تدریس داشتند اکنون مایلند عربی درس دهند این در حالی است که تدریس عربی مشکل تر از گذشته شده است. ولی با این حال سایر رشته ها ترجیح می دهند این رنج را به خود هموار کند و عربی دست بدهند. البته عربی برای دانش آموز ساده تر شده است. مباحث بیهوده از کتاب حذف شده مباحث مهم تر تقویت شده است. اینها همه در سایۀ زحمات تیم توانمند تالیف است. دست شما درد نکند.
اکنون که آخرین کتاب نوشته شد میوۀ باغ را می چینیم و می بینیم که دانش آموزِ امروز موفق تر از دانش آموز دیروز است.
هر بار که کتاب تجدید نظر می شود بهتر از کتاب قبلی است. کتاب یازدهم چاپ ۹۷ از چاپ ۹۶ بهتر بود. همیشه اصلاحات کتاب مایه امیدواری دبیر است
پیشنهاد می کنم هر سال اصلاحات انجام شود و کتاب ثابت و بدون تغییر نماند.
بیشتر دبیران از کتاب راضی هستند. البته جمعی ناراضی هم داریم که این کاملا طبیعی است. چون نمی توان همه را راضی کرد. سلیقه ها فرق دارد. من که خیلی راضی هستم.
خدانگهدار شما. و تشکر فراوان.
سلام
ای کاش در همایش های خود از استاد اشکبوس برای درس ادبیات فارسی نیز دعوت کنید. ایشان در بسیاری از همایش های ادبیات شرکت می کنند. البته در کنار همایش عربی همیشه حضور یافته اند ولی خوب است که مستقلا در همایش ادبیات فارسی باشند. استاد قاسمپور مولف کتب ادبیات فارسی کاملا ایشان را می شناسند و با حضورشان در همایش ادبیات موافق است. از ان مرکز وزین و ارزشمند درخواست دارم به این موضوع توجه بفرمایند و از ایشان برای درس ادبیات فارسی دعوت کنند.
سلام و احترام
ممنون از شما
چشم در صورت موافقت خود آقای دکتر اشکبوس از حضور ایشان بهره خواهیم برد
سلام
استاد اشکبوس در همایش دبیران ادبیات فارسی استان گیلان شرکت کردند. همکاران از توان علمی بالای ایشان تعریف کردند. از آن موسسه درخواست دارم پس از دوره کرونا به امید خدا با برگشت اوضاع به حالت عادی از ایشان دعوت نمایید تا در همایش ادبیات حضور یابند.
سلام و احترام
دوره های مجازی ما در حال برگزاری است. کرونا جریان آموزش را متوقف نکرد.
چشم
اسم شما در لیست مولفان کتابهای درسی عربی متوسطه اول آمده است .واقعا کتابهای مزخرفی تحویل بچه های مردم داده اید .چرا وقتی تخصص ندارید این مزخرفات را سرهم کرده اید ووقت وعمر فرزندان عزیز این مملکت را هدر می دهید و موجب تنفر دانش آموزان از زبان عربی می شوید .من به هزار دلیل موجه به شما جناب اشکبوس میگویم که این کتابها مزخرف وخالی از ارزش تعلیمی استو….
سلام و احترام
هرچه در سخنان شما دقت کردم هيچ نقدی ندیدم. نقد آن است که ضعف و قوت را نشان دهد. نقد به معنای توهين نيست.